Wszystko o rodzinach zastępczych
Czym jest rodzina zastępcza?
Rodzina zastępcza to jedna z form pomocy dzieciom, które z pewnych przyczyn nie mogą przebywać pod opieką rodziców biologicznych. Ludzie, którzy nie są rodzicami dziecka, opiekują się nim, dając mu szansę na wzrastanie w warunkach zbliżonych do naturalnych.
Dziecko umieszcza się w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka do czasu pokonania trudności, które były przyczyną umieszczenia dziecka w pieczy.
Kto może zostać rodziną zastępczą
Założenie rodziny zastępczej to zadanie, którego nie podejmiemy się w pojedynkę, mając już własną rodzinę. Zarówno od kandydatów, jak często od ich najbliższych wymaga się świadomego zaangażowania w sprawę. Rodzice zastępczy zobowiązani są przejść etap kwalifikacji.
Małżeństwa
Osoby żyjące w związku zobowiązane są do wspólnego angażowania się w rodzinę zastępczą. Brak zgody lub chęci małżonka przekreśla możliwości tworzenia przez nich rodziny zastępczej.
Na etapie rozmów z psychologami o zdanie na temat zakładania rodziny zastępczej, pytani są nie tylko małżonkowie kandydatów, ale również biologiczne dzieci.
Rodziny z dziećmi
Jeśli jesteś rodzicem biologicznym, niezwykle ważna jest opinia Twoich własnych dzieci – w szczególności, jeśli mieszkacie razem.
Osoby stanu wolnego
Jeśli jesteś osobą otwartą na duże zmiany w swoim życiu, bardzo dobrze! Rodziną zastępczą mogą zostać osoby stanu wolnego (niezamężne lub rozwiedzione), ważne jest jednak, by dokładnie rozeznać swoje życiowe plany z myślą o dobru dziecka.
Rodzaje rodzin zastępczych
Więcej przeczytasz w naszym artykule o rodzajach rodzin zastępczych »
Kiedy dzieci trafiają do rodzin zastępczych?
Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez własnych rodziców. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej powinno nastąpić po wyczerpaniu innych form pomocy rodzicom, chyba że dobro dziecka przemawia za niezwłocznym zapewnieniem mu pieczy zastępczej.
Kolejne kroki postępowania sądu w sprawie rodziny w kryzysie
W przypadku ograniczenia i zawieszenia władzy rodzicielskiej
Ograniczenie jest najłagodniejszą formą ingerencji sądowe władzę rodzicielską. Sąd może ją zastosować, kiedy przez jej nienależyte wykonywanie zostało zagrożone dobro dziecka (np. rodzice zaniedbują dziecko, stosują przemoc, nie realizują obowiązku szkolnego itp.).
Ograniczenie władzy rodzicielskiej następuje zawsze w ściśle określonym przez sąd zakresie. Rodzice dziecka zachowują resztę praw i obowiązków, co do których sąd nie wyda rozstrzygnięcia.
Zawieszenie władzy rodzicielskiej orzeka się w razie wystąpienia przemijającej przeszkody w jej wykonywaniu. Może ono dotyczyć jednego lub obojga rodziców. Przyczyna ta może być niezawiniona i wynikać z wydarzeń losowych takich jak choroba, wyjazd za granicę itp. Może zdarzyć się jednak, iż będzie ona zawiniona np. pobyt rodzica w zakładzie karnym.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej
Najsurowszą formą ingerencji sądu we władzę rodzicielską jest jej pozbawienie. Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców
Różnice między rodziną zastępczą a adopcją
W zasadzie nie powinno się porównywać opieki zastępczej do adopcji. Zupełnie inny jest cel i funkcje obu tych instytucji. Wspólne jest jedynie to, że obie zastępują rodziców biologicznych.
Rodzinę zastępczą ustanawia się, gdy potrzebna jest pomoc dla rodziny dziecka. Rodzina adopcyjna ją zastępuje. Wypiera rodzinę biologiczną.
Tymczasowa
Rodzina zastępcza: czasowa forma sprawowania opieki nad dzieckiem, łatwa do rozwiązania, max. do pełnoletności dziecka. Rodzina adopcyjna: trwała forma opieki nad dzieckiem, możliwa do rozwiązania tylko w wyjątkowych przypadkach...
Rozwiązywalna
Rodzina zastępcza: w każdym czasie można rozwiązać rodzinę zastępczą i dziecko może wrócić do rodziny biologicznej, może trafić do placówki zastępczej albo może trafić do adopcji.
Rodzina adopcyjna: wyjątkowo i tylko z ważnych powodów można rozwiązać przysposobienie, ale można rodzicom adopcyjnym ograniczyć władzę rodzicielską, tak jak rodzicom biologicznym.
W relacji z rodziną dziecka
Rodzina zastępcza: dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej ma prawo do informacji o swoim pochodzeniu, do więzi i kontaktów z rodzicami biologicznymi. Dziecku nie zmienia się aktu urodzenia. Rodzina adopcyjna: dziecko często nie zna swojej rodziny biologicznej, nie może się z nią kontaktować, nie zna swojego pochodzenia. Adopcja jest utrzymywana w tajemnicy, a dziecku zmienia się akt urodzenia.
Wspierana finansowo
Rodzina zastępcza: otrzymuje pomoc finansową ze strony państwa na pokrycie kosztów utrzymania i wspierania rozwoju dziecka. Rodzina adopcyjna: sama pokrywa wydatki związane z opieką nad dzieckiem (jak w przypadku własnych biologicznych dzieci).
Czy rodzice zastępczy mają takie same prawa jak rodzice dzieci?
Kontakt dziecka z rodzicami biologicznymi
Wymagania dla kandydatów na rodzinę zastępczą
Prawa
i obowiązki rodzica zastępczego
Kiedy rodzice zastępczy odpoczywają
Wsparcie dla rodzin zastępczych
Czy misja rodzin zastępczych się kończy?
Wsparcie finansowe dla rodzin zastępczych
Czym jest rodzina zastępcza
Kto może pełnić funkcję rodzinnej pieczy zastępczej?
Dlaczego rodzina zastępcza a nie dom dziecka?
Co jest ważne przy ocenie predyspozycji rodziny zastępczej
niespokrewnionej?