Czy rodzice zastępczy mają takie same prawa jak rodzice dzieci?
Władza rodzicielska określa zakres uprawnień i obowiązków rodziców względem dziecka. Jeśli rodzice nie są całkowicie pozbawieni władzy rodzicielskiej –mogą decydować o ważnych dla dziecka kwestiach. Przykłady:
Jakie są prawa rodziców biologicznych względem dziecka w rodzinie zastępczej?
Leczenie
Na wykonywanie badań, zabiegów i operacji potrzebna jest pisemna zgoda rodziców biologicznych dziecka. Jeżeli kontakt z nimi jest utrudniony lub nie chcą wyrazić takiej zgody, ostateczną decyzję podejmuje sąd opiekuńczy (właściwy ze względu na miejsce wykonania np. zabiegu czy operacji dziecka)
Dokumenty
W przypadku paszportów - wniosek o wydanie takiego dokumentu składają rodzice zastępczy, ale na wydanie dokumentu jest wymagana pisemna zgoda rodziców biologicznych. Jeśli rodzice nie mogą dojść do porozumienia, zgodę na wydanie dokumentu paszportowego zastępuje orzeczenie sądu.
Religia
O sferze religijnej dziecka decyduje rodzina biologiczna. Rodzice zastępczy nie mogą ochrzcić dziecka wbrew woli rodziny biologicznej lub nie mogą też sami decydować o wychowywaniu go w duchu ateizmu lub innych przekonań, jakie reprezentują.
Rodzice biologiczni mogą np. kontaktować się ze szkołą i pytać o postępy w nauce, oceny dziecka. W razie problemów wynikających z tej kwestii, warto zwrócić się z tym do pedagogów dziecka.
Edukacja
Jeśli rodzice zastępczy napotykają trudności i brak współpracy ze strony rodziców – mogą złożyć wniosek do sądu o rozszerzenie swoich uprawnień (i jednocześnie odebranie tych uprawnień rodzicom w – trybie dalszego ograniczenia władzy rodzicielskiej).
Czy osoby sprawujące pieczę zastępczą są poddawane jakiejś kontroli?
Tak. Zarówno rodziny zastępcze, jak i prowadzący rodzinny dom dziecka powinni być oceniani przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej (najczęściej PCPR) pod względem predyspozycji do pełnienia powierzonej im funkcji oraz jakości wykonywanej pracy.
Pierwsza taka ocena powinna być dokonana nie później niż przed upływem roku od umieszczenia pierwszego dziecka w rodzinie/domu dziecka, kolejna zaś - po upływie roku od dokonania pierwszej, następne nie rzadziej niż co 3 lata.
Jeśli ocena jest negatywna, kolejna ocena powinna być dokonana nie później niż w terminie 6 miesięcy. Jeśli sprawujący pieczę uzyska drugą negatywną ocenę, organizator rodzinnej pieczy ma obowiązek skierowania do sądu wniosku o uchyleniu postanowienia o umieszczeniu dziecka w tej rodzinie.
Jednocześnie, niezależnie od procedury oceny, w przypadku gdy rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka nie wypełnia swoich funkcji lub wypełnia je niewłaściwie, starosta ma obowiązek zawiadomienia właściwego sądu. Jeśli sąd – z uwagi na te okoliczności - zmieni orzeczenie o umieszczeniu dziecka w rodzinie/domu dziecka, starosta może rozwiązać z tą rodziną/prowadzącym rodzinny dom umowę bez zachowania terminu wypowiedzenia.