Rodzina zaprzyjaźniona cz.2 - Jak zostać rodziną zaprzyjaźnioną? Przewodnik krok po kroku

W Polsce tysiące dzieci przebywają w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i rodzinach zastępczych. Wielu z nich brakuje stałych, bliskich relacji z dorosłymi. Nie każdy może zostać rodziną zastępczą, ale każdy – kto ma dobre intencje i czas – może zostać rodziną zaprzyjaźnioną.

To forma zaangażowania, która nie wymaga przeprowadzki czy opieki 24/7, ale może zmienić życie dziecka. Poniżej dowiesz się, jak zostać rodziną zaprzyjaźnioną krok po kroku, gdzie się zgłosić i na czym dokładnie polega ta rola.

Kim jest rodzina zaprzyjaźniona?

Rodzina zaprzyjaźniona to osoba lub rodzina, która regularnie utrzymuje kontakt z dzieckiem umieszczonym w pieczy zastępczej – najczęściej w domu dziecka lub rodzinie zastępczej. Taka relacja:

• opiera się na spotkaniach, wspólnym czasie, rozmowach,

• nie wiąże się z przejęciem opieki prawnej ani obowiązków wychowawczych,

• daje dziecku wsparcie emocjonalne, poczucie przynależności i namiastkę normalności.

Rodzina zaprzyjaźniona staje się kimś bliskim, do kogo dziecko może zadzwonić, kogo może odwiedzić na weekend, z kim pojedzie na ferie czy spędzi święta. Czasem to właśnie ta relacja okazuje się najbardziej stabilną i wartościową w jego życiu.

Jak zostać rodziną zaprzyjaźnioną? Krok po kroku

1. Zgłoś się do odpowiedniej instytucji

Gdzie się zgłosić?

W Polsce nie ma jednolitych procedur – zasady mogą się różnić w zależności od miasta czy powiatu. Kandydatów kwalifikują różne instytucje:

• domy dziecka (rozmowy z dyrektorem, psychologiem, pedagogiem),

• powiatowe centra pomocy rodzinie (PCPR),

• ośrodki pomocy społecznej,

• ośrodki adopcyjne (czasem przeprowadzają wywiad środowiskowy),

• organizacje pozarządowe, które współpracują z placówkami opiekuńczymi.

W każdej z tych instytucji otrzymasz wszystkie niezbędne informacje, a pracownicy przeprowadzą Cię przez dalszy proces.

UWAGA: Jeśli w danym domu dziecka usłyszycie, że nie ma możliwości, aby stać się rodziną zaprzyjaźnioną dla dziecka, zapytajcie o możliwość wolontariatu.

2. Spotkania, rozmowy, weryfikacja

Po zgłoszeniu się, przechodzisz proces weryfikacji, który może obejmować:

• rozmowę kwalifikacyjną (indywidualnie lub w grupie),

• spotkania z psychologiem i pedagogiem,

• szkolenie (zwykle krótkie, często indywidualne),

• wywiad środowiskowy – odwiedziny pracownika w Twoim domu.

To etap, który pozwala ocenić Twoją gotowość do nawiązania relacji z dzieckiem i daje Ci przestrzeń na zadanie pytań i rozwianie wątpliwości.

3. Spotkania z dzieckiem

Po pozytywnej kwalifikacji rozpoczyna się etap spotkań z dzieckiem. Najczęściej odbywają się one:

• w placówce lub pod opieką opiekunów,

• stopniowo, by zbudować relację i zaufanie,

• w uzgodnieniu z wychowawcami.

Z czasem, gdy relacja się rozwija, możesz zabierać dziecko na wyjścia, a następnie – za zgodą sądu – zapraszać je do swojego domu.

4. Wniosek do sądu i „urlopowanie” dziecka

Gdy relacja się umocni, a placówka ją zaakceptuje, składasz wniosek do sądu rodzinnego o tzw. urlopowanie dziecka. To formalna zgoda na zabieranie go do swojego domu – np. na weekendy, święta czy wakacje.

Jaką rolę pełni rodzina zaprzyjaźniona w życiu dziecka?

Rodzina zaprzyjaźniona nie zastępuje rodziców, ale może być kimś najbliższym. W wielu przypadkach to właśnie ona:

• buduje z dzieckiem długotrwałą, stabilną więź,

• daje mu poczucie bezpieczeństwa, domowego ciepła, zainteresowania,

• zaspokaja potrzeby emocjonalne, których dziecko często nie doświadcza nawet w rodzinie biologicznej.

To osoba, na którą dziecko może liczyć – która dotrzymuje słowa, odbiera telefon, zaprasza na urodziny, wspiera w nauce, po prostu jest.

Warto pamiętać:

Rodzina zaprzyjaźniona nie daje dziecku fałszywej nadziei na adopcję – od początku trzeba jasno określić granice tej relacji. Ale nawet bez formalnych więzów może być dla dziecka źródłem siły, inspiracji i poczucia bycia ważnym.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

• Czy muszę mieć własne dzieci, żeby zostać rodziną zaprzyjaźnioną?

Nie – wystarczy, że masz czas, stabilność i chęć zbudowania więzi z dzieckiem.

• Czy muszę coś podpisywać?

W zależności od instytucji – może być to zgoda na udział w spotkaniach, czasem umowa wolontariacka. Ostatecznie potrzebna będzie zgoda sądu.

• Czy to zobowiązanie na lata?

Nie ma określonego czasu, ale najlepiej, gdy relacja jest stała i długofalowa – dziecko potrzebuje kogoś, kto nie zniknie po kilku tygodniach.

Gdzie się zgłosić?

Zacznij od kontaktu z jedną z lokalnych instytucji:

• Dom dziecka – zapytaj o możliwość zostania rodziną zaprzyjaźnioną lub odbycia wolontariatu,

• PCPR (Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie),

• MOPS/GOPS,

• ośrodek adopcyjny,

• lokalne fundacje i stowarzyszenia działające na rzecz dzieci z pieczy zastępczej.

Artykuły na blogu, które mogą Ci się spodobać:

• Rodzina zaprzyjaźniona cz. 1, czyli jak przygotować swoją rodzinę na nową rolę?